Nieuwsbrief leesondersteuning en dyslexie – mei ’25

Leergang Leesspecialist

Meermaals komt in overleggen het belang van leesspecialisten naar voren. Binnen school zijn zij de experts op het gebied van lezen en leesondersteuning. Leesspecialisten zijn opgeleide leerkrachten, die vanuit de eigen organisatie werken aan verbeteringen van het leesonderwijs op de eigen school en het borgen van werkwijzen. De opleiding tot leesspecialist is een bestaande intensieve post-HBO opleiding die door meerdere opleidingsinstituten wordt aangeboden. Leden van de Werkgroep Aanpak Leesproblemen (het bovenschools overleg met afgevaardigden vanuit de drie grote schoolbesturen) adviseerden om dit bij voorkeur verkort en lokaal door onze eigen zorgaanbieders te laten aanbieden zodat afgestemd kan worden op de werkwijze Lelystad. En zo is het gegaan. RID en Zien in de Klas hebben de handen ineengeslagen en een gezamenlijke leergang ‘Leesspecialist’ ontwikkeld. Deze zal na de zomer van start gaan en de vier trainingsdagen zijn inmiddels bekend, nl. 16 september, 7 oktober, 28 oktober en 18 november. Er is vanuit het Onderwijs Kansen Beleid geld begroot op deelname van verschillende leerkrachten. Van de eigen school wordt dan slechts een kleine bijdrage gevraagd. Als je hiervoor interesse hebt is het belangrijk om dit kenbaar te maken bij je directie en personeelsfunctionaris zodat er in de taakbelasting rekening mee gehouden kan worden. Zie voor meer info onderstaande links of vraag bij de zorgaanbieder die betrokken is op jouw school. Het lijkt nu de tijd om dat te doen zodat je uren meegenomen kunnen worden in het taakbeleid van jouw school!

https://zienindeklas.nl/2024/11/18/investeer-in-de-toekomst-word-leesspecialist/

RID Taal Rekenen | Leergang Leesspecialist – RID – Taal Rekenen

Leesconvent najaar 2025 – het jonge kind

Komend najaar zullen we met onze partners (afgevaardigden vanuit de scholen, zorgaanbieders, POLD) weer een leesconvent organiseren. Een middag voor mensen die werken met jonge kinderen, om zich te professionaliseren op aspecten van de voorbereidende leesontwikkeling. Om ruime mogelijkheid te geven aan te haken is het convent tussen 15:00 en 17:00 uur. Waarom het jonge kind als thema? We merken dat de instroom van jonge kleuters steeds meer divers is en dat is voor veel leerkrachten een uitdaging. Zo zijn er meer jonge kinderen die extra ondersteuning nodig hebben op het gebied van taal. Maar er zijn ook leerlingen die een ontwikkelingsvoorsprong laten zien en niet zelden al kunnen lezen. Dit speelt al in de voorschoolse periode. Wat is er dan nodig om de leesontwikkeling op gang te brengen en dan wel af te stemmen op de individuele behoeften? En vanuit welke visie wordt gewerkt op het IKC, voorschools en in de kleutergroep? Tijdens het leesconvent zal één keynote het centrale thema belichten waarna de deelnemers kunnen kiezen uit verschillende workshops. Het leesconvent staat gepland op dinsdag 30 september. Hou deze datum dus vrij. Nadere informatie volgt dan via de website van POLD, via de nieuwsbrief of via de zorgaanbieders. Mocht je willen meedenken over de workshops, mail ons dan!

Monitor 2024

Zoals elk jaar is ook over 2024 weer de Lelystadse leesmonitor gemaakt. Daarin geven diverse bronnen informatie over de additionele leesondersteuning en dyslexie in Lelystad. Dat betekent dat we informatie verzamelen over hoeveel leerlingen op school extra begeleiding krijgen, hoeveel leerlingen gebruik maken van compenserende middelen als er leesproblemen zijn, welke extra hulp van zorgaanbieders is benut, hoeveel leerlingen een zorgtraject ED gestart zijn, etc. Ook vragen we leerkrachten van de groepen 3 tot en met 6 naar hun ervaringen met leesondersteuning op school. Hierdoor kunnen we beter aansluiten op de behoeften van scholen en kunnen scholen gerichter werken aan verbeteringen of zich verheugen over progressies! Als collectief groeiden scholen in Lelystad afgelopen jaar meer richting de prevalentienorm voor Ernstige Dyslexie. De afgelopen twee jaar waren wat dat betreft minder rooskleurig. Ook zijn er minder kinderen die in de groepen ondersteuningsniveau 3 (ON3) krijgen: dat wil zeggen dat we minder zien dat in sommige klassen meer dan 40% van de groep ON3 ontvangt (terwijl 10% normaal is). Het lijkt erop alsof we wat over de corona-effecten heen groeien. Ook blijkt dat leerkrachten zich bekwamer voelen om leerlingen bij het lezen te ondersteunen in de klas (ON1 en ON2) of als zij ernstige dyslexie hebben. Dat zijn goede berichten! Tenslotte zien we de positieve effecten van het combineren van interventie 1 (coaching on the job voor leerkrachten) en interventie 3 (leeshulp aan leerlingen). Het lijkt goed om dit voor nog meer scholen in te zetten.
Natuurlijk zijn de data die we genereren eenzijdig: het verhaal achter de cijfers is minstens zo belangrijk. Daar spelen ook minder verblijdende geluiden zoals personeelswisselingen, uitval van leerkrachten, IB’ers en kwaliteitscoördinatoren of moeiten om meertalige leerlingen met een problematische thuissituatie toch te laten oefenen met de Nederlandse teksten. Maar: inspanningen lonen. Goed gedaan, Lelystad!

Zingend leren lezen?

Waar zit de crux in het aanvankelijk leesproces? Beginnende lezers oefenen om de letter die ze zien te verbinden met de klank die erbij hoort: het teken ‘b’ hoort bij de klank /bu/. Oftewel: auditieve input moet samensmelten met visuele input. Nu leunt onze huidige wereld erg op visuele cues en moeten we extra moeite doen voor het luisteren naar klanken. Aandacht vragen voor een klank die te horen is gaat makkelijker als andere delen in hetzelfde hersengebied worden geactiveerd. Zo kennen we de rijmpjes en versjes in de kleuterperiode. Door het ritme en rijmende woorden krijgen kleuters gevoel bij klanken en ontwikkelen ze klankbewustzijn. Bij het aanvankelijk leesproces hoeft dit muzische aspect niet te stoppen. Zo zijn er leesliedjes voor beginnende lezers. Door een eenvoudig verhaaltje op melodie te beluisteren krijgen de beelden (visuele input) een bijpassend geluid. En dan kan de betekenisverlening goed tot stand komen. Om een indruk te krijgen hoe dat er uit ziet kun je eens kijken op https://www.voordekunst.nl/projecten/17061-leesliedjes-voor-beginnende-lezers-1.